Δυσλεξία - Εκπαιδευτικοί

Πως μπορείτε να καταλάβετε ένα δυσλεξικό παιδί.

Γενικά
Ένα από τα χαρακτηριστικά των δυσλεξικών είναι η ανομοιότητα των συμπτωμάτων που παρουσιάζουν. Αν έχετε μια προγενέστερη εμπειρία εσείς ή αν σας έχει πει κάποιος συνάδελφος τα όσα έχει συναντήσει, μη περιμένετε να βρείτε τα ίδια. Ιδιαίτερα στην ηλικία της εφηβείας τα παιδιά αυτά έχοντας ξεπεράσει κάποια από τα έντονα σημάδια αδυναμίας, είτε κρύβοντάς τα είτε με αντισταθμιστικές στρατηγικές, αλλά και ανάλογα με την αντιμετώπιση που είχαν από γονείς και δασκάλους, διαφοροποιούν τα συμπτώματα και τα χαρακτηριστικά που εκφράζουν.
Βασικό σημείο αναφοράς είναι η αλλαγή στον τρόπο συμπεριφοράς, «λειτουργίας» και συμμετοχής στο μάθημα, μέσα σε ελάχιστο χρόνο και χωρίς προφανείς αιτίες ή ερεθίσματα. Φτάνοντας μάλιστα σε τέτοιο σημείο ώστε να σας κάνει ν’ αναρωτιέστε τί θα μπορούσε να προκάλεσε μια τόσο μεγάλη αλλαγή, ακόμη και στο επίπεδο της κατανόησης του μαθήματος ή της εν γένει παρουσίας του μαθητή στην τάξη.
Συνήθως τα δυσλεξικά παιδιά παρουσιάζουν έντονα σημάδια διάσπασης της προσοχής. Μπορεί να παρατηρήσετε ότι επηρεάζονται σε πολύ μεγάλο βαθμό από ήχους και «κινήσεις» που κανείς άλλος στην τάξη δεν έχει παρατηρήσει ή τουλάχιστον δεν έχει κεντρίσει την προσοχή και το ενδιαφέρον του.Ένα ακόμη στοιχείο που θα παρατηρήσετε είναι αυτό της υπερκινητικότητας. Μια εσωτερική τάση που δε γίνεται αντιληπτή από τα ίδια τα άτομα και επομένως με μεγάλη δυσκολία μπορούν ν’ αντιμετωπίσουν, ιδιαίτερα καθώς περνούν οι σχολικές ώρες.
Ακραίες και άτοπες συμπεριφορές όπως, συνηθέστερα, ο χαρακτηριστικός τύπος του κλόουν, μια πιθανά επιθετική συμπεριφορά ακόμη και η «ανυπαρξία» του μαθητή στην τάξη θα πρέπει να ενεργοποιήσει την προσοχή σας όσον αφορά τις αιτίες.
Είναι στη φύση του ανθρώπου να θέλει να τα πηγαίνει καλά και να ξεχωρίζει από τους άλλους, το ίδιο ισχύει βέβαια και για τα παιδιά αυτά, έτσι πραγματικά –και σε μεγαλύτερο βαθμό- χαίρονται τις επιτυχίες που μπορεί να έχουν στο σχολείο. Σε συνάρτηση με τους συμμαθητές τους η ίδια εργασία είναι πολύ πιο δύσκολη για εκείνους. Μελέτες έδειξαν 5 φορές μεγαλύτερη χρήση περιοχών του εγκεφάλου για τις ίδιες ακαδημαϊκές εργασίες. Στη φύση του ανθρώπου επίσης είναι να αποστασιοποιείται από καταστάσεις που φέρνουν έντονες κι επαναλαμβανόμενες δυσκολίες, πιέσεις κι απογοητεύσεις. Μια συχνή άρνηση για μεγάλες εργασίες που απαιτούν πολύ διάβασμα και γράψιμό είναι προφανείς, αλλά και συχνά έκδηλη σε μεγάλο βαθμό ακόμη και μέσα στην τάξη. Έστω κι αν οι ίδιες εργασίες θεωρούνται "φυσιολογικές" απ' τους υπόλοιπους μαθητές.
Η αταξία είναι ένα ακόμη χαρακτηριστικό το οποίο μαζί με τη φτωχή βραχυπρόθεσμη μνήμη μπορούν να οδηγήσουν σε επαναλαμβανόμενες καταστάσεις που θα δυσκολεύεστε να κατανοήσετε, όπως πχ να λείπουν πολύ συχνά βιβλία, τετράδια, μολύβια, στυλό, γόμες, χάρακες κλπ. Να μην ανταποκρίνονται σε αιτήσεις της προηγούμενης ημέρας έστω κι αν αυτό έχει επαναληφθεί για αρκετές ημέρες. Μια αταξία στα προσωπικά αντικείμενα και μια δυσκολία στο να τα βρουν στην τσάντα τους.

Δημοτικό
Έντονα σημάδια υπερκινητικότητας και διάσπασης της προσοχής.
Ο ορισμός του τεμπέλη ή του αδιάφορου, που όμως πολύ συχνά θα σας αφήσει άναυδους με τις παρατηρήσεις και το επίπεδο κατανόησης τους. Ευφυής, οξυδερκής.
Έντονη αλλαγή συμπεριφοράς και συμμετοχής από μέρα σε μέρα, ώρα σε ώρα, ακόμη κι από λεπτό σε λεπτό!
Συναισθηματικοί, ιδιαίτερα ευαίσθητοι, με έντονο το αίσθημα της δικαιοσύνης.
Συχνά την «πατάνε» με βιαστικές απαντήσεις ενώ κατανοούν πλήρως τα ζητούμενα, δίνουν την αίσθηση ανωριμότητας ή της επιπολαιότητας. Αντίθετα, μπορεί να διστάζουν από το φόβο μην τη «ξαναπατήσουν».
Κατά το διάβασμα-γράψιμο παραλείψεις, αντιστροφές, αντιμεταθέσεις γραμμάτων ή και λέξεων.
Ανυπαρξία τόνων στις εργασίες τους.
Σύγχυση αριστερού-δεξιού
Μεγάλη απόκλιση στο επίπεδο αντίληψης, κατανόησης και προφορικής συμμετοχής στο μάθημα σε σχέση με το διάβασμα, το γράψιμο, την ανάκληση όρων, ονομάτων, ημερομηνιών και τις αλληλουχίες (μαθηματικές-χρονικές).
Δυσκολία στις μαθηματικές πράξεις και την εκμάθηση του πίνακα πολλαπλασιασμού. Αντιστροφή μαθηματικών συμβόλων στις πράξεις, αδυναμία αυτόματης επαλήθευσης και κατανόησης στα ζητούμενα των προβλημάτων, ενώ είναι κατανοητοί οι μαθηματικοί τύποι και η χρήση τους.

Στην συνέχεια παραθέτουμε τους τρόπους αντιμετώπισης του δυσλεκτικού μαθητή από τη μεριά των εκπαιδευτικών.

Είμαι δάσκαλος και θέλω να ξέρω τι πρέπει να κάνω για να βοηθήσω ένα δυσλεκτικό μαθητή μέσα στην τάξη;

«Βάλτε τον να κάτσει μπροστά για να του περιορίσετε τα οπτικά του ερεθίσματα, επιλέξτε για διπλανό του ένα μαθητή καλύτερο από αυτόν για να λειτουργήσει ως κίνητρο στην απόδοσή του. Επιβραβεύστε τον και επιδοκιμάστε τον όποτε μπορείτε, βαθμολογήστε την προσπάθεια και όχι τις γνώσεις. Γράψτε καθαρά στον πίνακα χρησιμοποιώντας χρώματα, δώστε του περισσότερο χρόνο σε δραστηριότητες αντιγραφής ή γραπτής εργασίας. Κάντε έντονη την παρουσία του μέσα στην τάξη με έμμεσους τρόπους (π.χ. να φέρει αυτός κιμωλίες από το γραφείο)».

Είμαι δάσκαλος και θέλω να ξέρω τι ΔΕΝ πρέπει να κάνω όταν έχω απέναντί μου έναν δυσλεκτικό μαθητή.

«Μην του βάζετε πολλή δουλειά για το σπίτι (δίνετε πάντα έμφαση στην ποιότητα και όχι στην ποσότητα), μη διορθώνετε όλα του τα λάθη και μη χρησιμοποιείτε έντονα χρώματα όταν του τα διορθώνετε. Αποφύγετε τη δυνατή ανάγνωση μέσα στην τάξη και μην τον συγκρίνετε με άλλα παιδιά. Οταν τον εξετάζετε, μην του κάνετε δύσκολες, συντακτικά, ερωτήσεις».